نظریات ؛ • اگر اسهال خونی تابع گرفتگی عروق کبد باشد ، دلیل و علامت آن استفراغ خون غلیظ دردی شکل و مایل به سیاهی است . • اگر گرفتگی از ماده این بیماری (خلط غلیظ) همراه با لاغری بیمار باشد ،از تهوع و اسهال نباید ترسید، زیرا گشایش گرفتگی تن را از ماده بیماری پاک می کند، غذا را از رگ ها عبور داده و قوت و بنیه را به بیمار باز می گرداند. • اسهالی که سبب آن ماده مضر سودا باشد ،در همه اندام ها گرد آمده و قوه دافعه هر اندامی آن را به سیاهرگ ها باز می دهد ،سپس به کبد برگشته و از کبد به شاخه های ماساریقا روده فرستاده می گردد . • گاهی اندام هایی که در حوالی معده هستند مانند طحال، دارای خلط مضر سودای بسیار می شوند و آن خلط از این اندام ها به معده ریخته و مواد درون معده را تباه می کنند. • هرگاه رطوبات لزج و غلیظ در مجارى و رگ هاى ریز بمانند و مانع عبور و مرور غذا و مواد سوخت و ساز بدن شوند، سده ایجاد مى شود. • اسهال سیاه به سبب سوختن اخلاط در کبد و گشایش گرفتگی کبد عارض می گردد ، لذا چنانچه سبز شود علامت افزایش قوت طبیعت بیمار باشد، پس از آن زرد شده و اسهال بایستد. • فرق میان اسهال سیاه و اسهال سبز آنست که در اولی سودای سوخته سیاه رنگ از کبد به ماساریقا روده می ریزد ، قوام آن غلیظ تر و عفونی می باشد اما در اسهال سبز رنگ سودا از طحال به علت بسیاری سودا در آن به معده می آید. • • مقصود از مواد گوارشی، داروهای هضم کننده غذاست. گوارش ها نقش مهم در طب سنتی داشته و شیخ اجل ابن سینا قریب به شصت معجون گوارشی در قانون آورده است. ایضا رازی و جرجانی در مولفات خود مطالبی در باره گوارش ها ذکر کردهاند. *دوره معالجه در مرحله اول این بیماری 3 روز ، در مرحله دوم برای نضج این بیماری حداقل 15 روز می باشد و تا حصول کامل اصلاح مزاج می توانید این مراحل را تکرار نمائید. * انواع بیماری اسهال روده سوداوی و اسهال کبدی سوداوی *کل دوره معالجه بیماری: چنانچه داروهای آن بطور کامل و مرتب مصرف شود، * پرهیزات و راه های پیشگیری از اسهال سودائی در طب سنتی (Traditional Medicine): - مبتلایان به این بیماری باید ازعوامل بیماری زا حتی المقدور دوری نمایند. - اگر سبب بیماری ورم یا گرفتگی کبد باشد (اسهال سیاه رنگ)، داروی قابض دادن خطا بود، از بهر آنکه داروی قابض منفذها را بیشتر بگیرد.در اینصورت گرفتگی محکم تر شده ، ورم سفت تر و عفونت بیشتر می گردد. - از خوردن ترشیجات ،غذاهای خام و نیم پز مثل غذاهای دریایی ، حلوا ، غذاهای آماده ، بوفه ای یا پیک نیکی که چندین ساعت در هوای آزاد رها شده اند، خودداری کنید. - اگر اسهال آبکی بود، در ابتدای بیماری نباید نان بخورد،.