* نظریات و توضیحات : • ذات الجنب دموی دارای شدت و حدت است و درد پهلو بطرف بالا حرکت می کند، دارای التهاب و تب شدید است. • گاهی روی می دهد که از شدت تب ناشی از ذات الجنب، نفس سریع و پیاپی می آید و از پیاپی آمدن نفس، خلط سینه از راه دهان لزج و گرم می گردد. • هرگاه التهاب افزایش یابد، نفس پیاپی آید و از پیاپی آمدن نفس، لزجی و چسبندگی خلط سینه افزایش می یابد که در هر حالت به ضرر بیمار است و در وخیم کردن بیماری باهم همکاری می کنند. • اسهال در اول این مرض نافع است و چون در آخر ذات الجنب اسهال حادث شود دلالت بر ضعف کبد می کند. • ذات الجنب از امراض ماده است ،پس بحران آن به حسب اسباب محدثه تقدم و تاخر می کند. • هرچند مقدار ماده ورم کمتر باشد، بیماری زودتر نضج یافته و بحرانی می شود. خاصه اگر مزاج ،قوت، فصل و سن بیمار مساعد باشد. آنچه زودتر نضج یابد، زودتر بحرانی خواهد شد. • چنانچه روز اول در خلط سینه رطوبتی رقیق خام ظاهر گردد، امید آن باشد که پس از صرف داروهای گیاهی تا روز چهارم ماده بیماری نضج یابد و در این هنگام بحران آن در روز هفتم خواهد بود. • گاهی اتفاق افتد که ورم قبل از نضج ، می ترکد ، ممکن است چگونگی محیط زیست ،آب و هوای فصل سال سبب ترکیدن ورم نارسیده گردد. • اگر ورم در نظر آید ،پوست شریک آن باشد. این ورم اکثرا خود بخود بطرف خارج منفجر می گردد و یا هنگام شکافتن موجب نفس تنگی و سرفه نمی باشد. • درصورت شدت بیماری؛ خلط سینه افزایش یافته ،از سرخی رو به زردی آرد و رو برقت می گذارد و در چسبندگی (خثورت) زیاده شود و بآسانی دفع گردد. • در انتها بیماری ؛ خلط سینه نضج یافته، بآسانی و فراوان خارج شود و از خروج آن درد پهلو تخفیف یابد. • چون خلط سینه رو به نقصان ، اعتدال قوام و قلت درد پهلو آرد و با سهولت خارج شود، وقت انحطاط بیماری باشد. • در وقت پایان انحطاط بیماری ؛ خلط سینه متوقف گردیده و علایم بیماری زایل می شود. در این وقت باید محافظت از ناپرهیزی کنید تا بیماری دوباره عود ننماید و کمال صحت حاصل گردد. • ممکن است که ماده شوصه به سوی صدر و ریه صعود کند و همانجا بماند، آمیخته و چسبیده شود و چون آمیختگی تام یابد ورم عظیم گردد و مزاحمت به غشاء ریه برسد. • اگر ماده بیماری با مدفوع یا ادرار بیامیزد و به صورت ته نشین ادرار درآمده باشد یا در حال نضج ورم، ماده از راه دهان بیرون رفته باشد، خطر ولگردی ماده و نگرانی بسیار کمتر خواهد بود. • اگر ورم حاصل از ماده تحلیل رفته در ریه ته نشین شده باشد، نشانه برگشتن بیماری است. • گاهی رخ میدهد که ماده ترکیده ورم، در فراغ ها و گوشت های غده ای بخزد، که در این حالت به ورم هایی تبدیل می شود و از اطراف بینی، پیچ و خم های پوست، پشت گوش ها سر برمی آرد. • اگر میل ماده به جانب مغز ظاهر گردد از علامات آن بی خوابی و بی هوشی و هذیان است. • اگر نبض ضیعف و اره ای نسبت بورم عضلانی بیشتر بود، ورم در غشای خارجی؛ در کناره های ریه باشد. • بسا که ماده طرف غشاء ریه متورم گردد و ازفرط نفس تنگی و درد پهلو مریض هلاکت می گردد. مگر آنکه ماده بیماری رقیق شده و به سوی پوست و گوشت دفع گردد. • اگر ذات الجنب به ذات الریه منتقل گردد، علایم آن غش ،سرخی رخساره و گرمی سرانگشتان باشد. • اگر اعراض ذات الجنب خالص بخفت و ضربان نبض ملایم اره ای ،خلط سینه و درد پهلو کمتر شود، ذات الجنب غیر خالص و غیر صحیح باشد. • آنچه از سینه با سرفه دفع گردد ، آن را نفث می نامند. • از آنجا که ریه همسایه قلب است، ممکن است تب همیشگی موجود باشد. * دوره معالجه در مرحله اول این بیماری 3 روز ، در مرحله دوم برای نضج این بیماری حداقل 4 روز می باشد و تا حصول کامل اصلاح مزاج می توانید این مراحل را تکرار نمائید. * انواع بیماری ذات الجنب • اگر ورم در عضلات داخل لوب های ریه باشد، آنرا شوصه (pleurisy of false ribs )یا ذات الجنب غیر صحیح نامند و علل و علایم آن دقیقا مانند ذات الجنب خالص است. • اگر ورم در عضلات میان لوب های ریه در اجزای گوشتی و پرده صفاق باشد آنرا ذات الجنب مغالط نامند. * انواع بیماری برسام و شوصه *مشابهت و علائم مشترک با بیماری های دیگر : • فرق میان این مرض و میان شوصه آن است که صاحب شوصه می تواند بر روی سینه بخوابد و بر پهلو و پشت حائل گردد و سرفه خونی بدون غش کند. ولیکن در ذات الجنب مریض قادر بدانها نیست و علاوه بر این نمی تواند قائم بنشیند یا سرفه کند مگر بشدت درد. • در ذات الجنب مغالط ورم ریه در زیر انگشتان حس می گردد، علاج چنانست که اول امر ملین کرده و ماساژ پهلو و سینه او هم می کنند و قدح می نهند. • اگر ورمی در غشاء ریه باشد که سینه را به مثابه بطانه کند، برسام (Diaphragmatitis ;pleurodynia )گویند. * پرهیزات و راه های پیشگیری از پلورزی در طب سنتی: - مبتلایان به این بیماری باید از کلیه عوامل خصوصا علل مهم بیماری زا دوری نمایند. - حفظ مریض از هواهای مختلف و اصابت باران و گریه از واجبات است. - چون در ذات الجنب اسهال حادث شود و انحلال ذبحه عقب آن افتد از فصد و تلیین طبیعت منع کنند تا ضعف عظیم حادث نشود. - در این علت از تغذیه در ابتدا و در اوقات منتهی به بحران حذر باید نمود به جهت آنکه ضرر آن در این اوقات شدید است. - مواد غذایی تند و تیز ،حرارت ، گرمای زیاد و نوشیدن مشروبات الکلی خلط را برانگیزد و به حرکت درمی آورد. - اگر ورم زیاد گردد باید از نمک ، پرخوری ، نفخ معده ،نشستن در آفتاب و باد ، کشیدن سیگار و دخانیات ، فریاد زدن و جماع حذر کنند که اگر نکنید هلاک گردید. - از ماساژ با روغن ، از خوردن ماء الشعیر قبل از فصد یا دوای مسهل حذر کنید. - هنگامی که طبع قبض باشد ،اگر ماء الشعیر بخورید، در معده و روده ها نافذ نشود و گرم شود و از گرمی آن بخارات حاره بنواحی صدر صعود کرده و ممکن است بر مریض بلای عظیم آورد. - حرکات بیش از اندازه و خسته کننده و خواب بر پهلوی علیل خلط سینه را زیادتر می کند. - حفظ ایام بحرانی و فساد و صلاح اورام نموده و در روز های چهارم و بیستم غذا و دارو میل ننمائید و از کمیت ماء الشعیر کم کنید تا سنگینی سر معده ایجاد نگردد. - از گرفتن خون بعد از روز پانزدهم و درایام بحرانی خودداری نمائید. - از خوردن مواد و آشامیدن مایعات سرد و یخ زده (مبردات) جدا باید خودداری کنید.